İnsan ömrünün ortalama olarak üçte biri uykuda geçmektedir. Dolayısıyla kaliteli bir yaşam sürmek için sağlıklı bir uyku oldukça önemlidir. Kalitesiz uyku; gün içinde devamlı uyku halinde olma, dalgınlık, yorgunluk ve konsantrasyon eksikliğini de beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte yüksek tansiyon, kalpte ritim bozuklukları, felç veya uykuda ani ölümlere yol açarken, uyku apnesine de neden olabiliyor.

Uyku apnesi; horlamanın sebep olduğu en önemli sağlık sorunlardan biridir ve solunumun uyku esnasında ani bir şekilde durmasına neden olan ciddi bir uyku bozukluğudur. Ülkemizde de çok yaygın olarak görülmektedir. Uyku esnasında görülen her solunum durması uyku apnesi değildir. Solunum bozukluğuna uyku apnesi teşhisi koyabilmek için solunumun en az 10 saniye duruyor olması gerekmektedir. Bu rahatsızlığın birbirinden farklı alt tipleri bulunmaktadır ve belirtiler de apnenin tipine göre değişiklikler gösterebilir.

Uyku Apnesi Hastalığı başlıca üç alt tipe ayrılmaktadır;
1) Obstrüktif (Tıkayıcı) Uyku Apnesi: Üst solunum yollarında tıkanıklığa yol açan faktörler sebebiyle ortaya çıkmaktadır. En yaygın olarak görülen tiptir.
2) Santral (Merkezi) Uyku Apnesi: Beyin solunumu kontrol eden kaslara uygun sinyaller göndermediğinde ortaya çıkmaktadır.
3) Mikst Uyku Apnesi: Kişide hem Obstrüktif Uyku Apnesi hem de Santral Uyku Apnesi birlikte meydana geldiği zaman ortaya çıkmaktadır.

Uyku Apnesinin Belirtileri Nelerdir

Obstrüktif ve Santral Uyku Apne Sendromu’nun belirtileri birbirlerine benzemektedir. Bu da bazen uyku apnesi formunun belirlenmesini zorlaştırır. Her iki tipte de görülen yaygın belirtiler;
Yüksek sesle horlama, (genellikle Obstrüktif Uyku Apnesi’nde daha belirgindir.)
Başkasının şahit olduğu uykuda birden fazla kez solunum durması atakları,
Uykudan ani şekilde uyanmalar, (daha çok Santral Uyku Apnesi’nde olur)
Sabah uyanınca ağızda kuruluk ya da boğaz ağrısı,
Uykusuzluk,
Sabah ve bazen gün boyu süren baş ağrıları,
Depresif ruh hali,
Yorgunluk,
Sinirlilik,
Konsantrasyon eksikliği şeklinde sıralanabilir.

Obstrüktif (Tıkayıcı) Uyku Apnesi’nin Nedenleri
Aşırı kilo,
Kalın boyun, (boyun çevresi 43 santimetrenin üzerinde olan kişiler. Özellikle erkekler risk grubundadır.)
Dar hava yollarına sahip olma,
Alkol ve sigara kullanımı,
Çeşitli sebeplerle burnun tıkalı olması,
Kalıtsal olarak uyku apnesine yatkınlık şeklinde sıralanabilir.

Santral (Merkezi) Uyku Apnesi’nin Nedenleri
Beyin sapı problemleri,
Ensefalit ismi verilen beyin enfeksiyonu,
Beyin felci,
Narkotik ağrı kesiciler kullanmak,
Kalp hastalıkları şeklinde sıralanabilir.

Uyku Apnesi Teşhisi Nasıl Konur

Hastalığa tanıyı koymak için öncelikle doktora ayrıntılı olarak şikayetler bildirilir. Bunun sonrasında genel bir muayene ve kulak burun boğaz muayenesi yapılır. Üst hava yolları ucunda kamera bulunan bükülebilir bir kanül vasıtasıyla incelenir. Radyolojik tetkiklerle hava yolları görüntülenir ve darlıklar tespit edilir. Sonrasında hasta gerekli görülürse uyku merkezine yatırılarak daha ayrıntılı bir değerlendirmeye tabi tutulur. Hastalığa kesin teşhisi koyabilmek için polisomnografi adı verilen uyku analizi testi yapılması gerekmektedir. Bu test solunum durma süresi ve sayısını ölçer. İlave olarak kalp ritmi, kan oksijen yüzdesi, horlama sesinin şiddeti gibi unsurları da ölçerek sağlıklı sonuca ulaşılmasını sağlar.

Uyku Apnesi’nin Tedavi Yöntemleri

Uyku apnesi hastalığın seviyesine göre farklı alternatiflerde tadavi edilebilir. Yaşam tarzında yapılabilecek değişiklikler, cerrahi tedavi yöntemleri ve pozitif hava basıncı sağlayacak cihazların kullanımıyla gibi yöntemlerle yapılmaktadır. Tedavide öncelikle varsa fazla kiloların gitmesi esastır. Sigara ve alkol kullanımından da kaçınılmalıdır.

Üst solunum yollarında bulunan ileri derecedeki darlıklar cerrahi tedavi gerektirebilir. İleri derecede olan uyku apnesi tedavisi için uyku esnasında üst hava yollarını devamlı açık tutarak apneyi engelleyen ve pozitif hava basıncı veren CPAP isimli uyku apnesi cihazları kullanılır. Cihaz silikon bir hava maskesi ve aksesuarları yardımıyla kullanılır. Böylece horlama da ortadan kalkar ve tedavisi de sağlanmış olur.
Eğer sizde kendinizi uzun zamandır yorgun hissediyorsanız, her gece yüksek sesle horladığınızı ve sık sık uykunuzda nefesinizin durduğunu söyleyen bir yakınınız varsa ve gece yarısı nefes nefese uyanarak havasız kalmış gibi hissediyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak uyku apnesi testi yaptırmayı isteyebilirsiniz.